فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های اطلاعاتی و جنایی
سال پانزدهم شماره 2 (پیاپی 58، تابستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/04/01
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحات 9-36زمینه و هدف
آهنگ شتابان نوسازی و مدرن شدن جامعه به همراه شکاف های بین نسلی و تضادهای فرهنگی باعث تغییرات ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد در ایران به خصوص در نسل جوان شده است. اهمیت این موضوع به قدری است که باعث روند افزایشی در تحقیقات علمی در حوزه های مطالعاتی مختلف در زمینه اعتیاد به مواد مخدر در دهه های اخیر شده است. به دلیل گسست موضوعی حاکم در این تحقیقات، هدف مقاله حاضر جمع بندی نتایج حاصل از این تحقیقات در راستای مدیریت مبارزه با ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد به مواد مخدر در کشور است.
روشاین پژوهش به صورت کتابخانه ای و با استفاده از روش فراتحلیل انجام گرفته است. جامعه آماری آن شامل تحقیقاتی است که در حوزه های مطالعاتی مختلف به بررسی عوامل موثر بر اعتیاد به مواد مخدر در ایران پرداخته است. مقاله های منتخب مشتمل بر 40 مقاله علمی است که در نشریات علمی مصوب به چاپ رسیده است و دوره زمانی 98-1381 را در برمی گیرد. تکنیک گردآوری اطلاعات براساس طرح پرسشنامه معکوس است.
یافته ها:
یافته های پژوهش نشان می دهد علل عمده اعتیاد به مواد مخدر را می توان به ترتیب میزان تاثیر در سه عامل ساختار اجتماعی، ساختار خانوادگی و ساختار روحی- روانی طبقه بندی کرد که میزان تاثیر هریک از این سه ساختار با توجه به تفکیک جنسیتی، سنی و جغرافیایی متفاوت است.
نتایجبرای مدیریت اثربخش و کارا در مبارزه با ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد به مواد مخدر در ایران، توجه به سیاست های پیشگیرانه مبتنی بر برنامه های جامع مدرسه محور و نیز توجه به خرده فرهنگ های متکثر موجود در جامعه براساس ویژگی های قومی، جغرافیای، سنی و جنسیتی در تغییر نگرش و ارتقای مهارت های مواجهه با مواد مخدر توصیه می شود.
کلیدواژگان: مدیریت مبارزه با مواد مخدر، ساختار اجتماعی- فردی، علل اعتیاد، فراتحلیل، ایران -
صفحات 37-58زمینه و هدف
یکی از وظایف حکومت ها اعمال حاکمیت با تکیه بر توان کارکنان نیروهای مسلح است و جبران خسارت های وارده به اشخاص در راستای انجام وظایف مرتبط با آن، از نشانه های توسعه امنیت و رشد حقوقی آن ملت محسوب می شود که این مقاله با هدف تبیین مسئولیت مدنی ناشی از افعال زیانبار کارکنان نیروهای مسلح انجام شده است.
روشپژوهش حاضر از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، اسنادی است که از طریق مطالعه منابع معتبر فقهی، حقوقی و علمی از جمله قرآن کریم، نهج البلاغه، قوانین موضوعه، کتب و مقالات مرتبط با موضوع انجام و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته ها:
سهل انگاری یا تقصیر کارکنان نیروهای مسلح و عدم رعایت مقررات و استانداردهای لازم در انجام وظایف محوله می تواند منجر به وقوع ضررهای جبران ناپذیری به شهروندان شود که در این حالت خود کارکنان عهده دار جبران خسارت وارده خواهند بود. چنانچه خسارت و صدمات وارده به سبب کمبود امکانات و تجهیزات سازمانی باشد و تقصیری متوجه مامور نباشد، سازمان مربوطه بایستی خسارت وارده را جبران کند.
نتیجه گیری:
خسارت ناشی از افعال زیانبار کارکنان نیروهای مسلح بستگی به منشا ورود زیان، شرایط زمانی و مکانی ماموریت، تقصیر یا بی احتیاطی کارکنان و نقص تجهیزات و امکانات سازمانی دارد که متناسب با آن، اقدام مناسب در جهت جبرات خسارت باید انجام پذیرد. با عنایت به حساسیت اقدامات این دسته از کارکنان و وجود خلا قانونی، ضرورت دارد که در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح علاوه بر ماده 41، موادی تکمیلی و مختص با انواع افعال زیانبار کارکنان در خصوص مسئولیت مدنی آن ها وضع شود.
کلیدواژگان: مسئولیت مدنی، کارکنان نیروهای مسلح، فعل زیانبار، جبران خسارت -
صفحات 59-88زمینه و هدفامروزه افزایش ناامنی های اجتماعی و سرقت ها در بسیاری از جوامع به شکل حاد در آمده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل فضایی اثرسنجی شاخص های اجتماعی- اقتصادی و جمعیتی بر جرایم سرقت شهر اهواز بوده است.روشاین پژوهش از حیث هدف و ماهیت، کاربردی بوده و از نظر شیوه اجرا، توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. جامعه آماری پژوهش، مجموع جرایم سرقت در شهر اهواز در سال 1394 است که با استفاده از آزمون های زمین آمار، آمار فضایی و تحلیل های گرافیکی در محیط جی آی اس به تحلیل فضایی جرایم سرقت پرداخته شد.یافته هایافته های پژوهش نشان داد از نظر جرایم سرقت اهواز، منطقه شش مجرم خیزترین و منطقه دو امن ترین منطقه هستند. جهت کلی بیضی انحراف نیز نشان می دهد روند مناطق مجرم خیز جهتی تقریبا شمال غربی- جنوب شرقی دارد. با توجه به تراکم کرنل، کانون تمرکز مجرمان در مناطق شش و چهار و کم ترین تراکم مجرم خیزی در منطقه دو است.نتیجه گیریتحلیل فضایی و بررسی های آماری صورت گرفته نشان داد که ترکیب شرایط فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی در پهنه های مختلف شهر سبب بروز ناامنی در کلانشهر اهواز شده و در تراکم فزاینده جرم خیزی و ناامنی در منطقه شش و امنیت در منطقه دو شهر اهواز تاثیرگذار بوده اند. همچنین، معمولا مجرمان جرایم سرقت نزدیک ترین مسیر و محل سکونت خود را برای ارتکاب جرم انتخاب کرده و پهنه سکونت مجرمان و محل ارتکاب جرایم سرقت بر هم منطبق بوده است.کلیدواژگان: پهنه بندی، تحلیل فضایی، مجرم خیزی، جرم سرقت، شهر اهواز، سیستم اطلاعات جغرافیایی
-
صفحات 89-114زمینه و هدف
بدون شک جرم یابی دارای اصول و قواعدی است که زمینه و بسترهای کشف علمی جرایم را در چارچوب یک نظام جامع و به صورت ساختارمند، مترقی و محکمه پسند فراهم می کند. تحقیق حاضر به دنبال طراحی و ترسیم چنین نظام جامعی برای جرم یابی در پلیس ایران است.
روشاین تحقیق از لحاظ ماهیت توصیفی - تحلیلی با استفاده از تکنیک پیمایشی و از منظر روش شناسی، پژوهشی «آمیخته» از نوع «اکتشافی» است که از دو طریق کمی و کیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، شامل خبرگان و صاحب نظران حوزه جرم یابی می باشند که براساس اصل اشباع نظری و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعیین شدند. جامعه آماری در بخش کمی نیز متناسب با رده های مرتبط با ماموریت جرم یابی با استفاده از جدول مورگان، به تعداد 73 نفر و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی در نظر گرفته شد. روش گردآوری اطلاعات در مرحله کیفی، اسنادی و با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و در بخش کمی به صورت میدانی و از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته است که تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و در نهایت تحلیل مسیر معادلات ساختاری انجام شده است.
یافته ها:
براساس نتایج تحقیق، ابعاد پنج گانه ساختار، محتوا، محیط، روندها و فناوری ها برای طراحی نظام جامع جرم یابی در پلیس ایران شناسایی شد و عوامل و اجزاء متبوع آن نیز از حیث اهمیت و اولویت مشخص شدند.
نتیجه گیری:
ضمن شناسایی و احصاء ابعاد، مولفه ها و شاخص ها، مدل نهایی نظام جامع جرم یابی پیشنهادی برای پلیس ایران ارایه و تایید شد که شایسته است الگوی ارایه شده ملاک عمل ناجا قرار گرفته و هدایت های ستادی و اقدامات عملیاتی و اجرایی بر مبنای آن پیگیری شود.
کلیدواژگان: جرم یابی، نظام، پلیس، نظام جامع، ایران -
صفحات 115-136زمینه و هدف
درک بهتر جنبه های روان شناختی، جرم شناختی و جامعه شناختی جرایم سایبری می تواند با فراهم کردن تصویری جامع و کامل، ایجاد عوامل محافظت کننده را تسهیل کند که این تحقیق با هدف مقایسه نیمرخ روان شناختی مجرمان سایبری پلیس فتای تهران بزرگ با افراد عادی انجام شد.
روشدر تحقیق حاضر با روش علی- مقایسه ای، 100 نفر از مجرمان سایبری پلیس فتای تهران بزرگ به روش نمونه گیری هدفمند و 100 نفر از افراد عادی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه شخصیت فرم کوتاه میلون3 پاسخ دادند. داده های به دست آمده نیز با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته هانتایج نشان داد در میان الگوهای بالینی، میانگین نمرات شخصیت اجتنابی، وابسته، ضداجتماعی، آزارگر، خودناکام ساز و در رابطه با نشانه های بالینی، میانگین نمرات اختلال اضطرابی، شبه جسمی، دوقطبی (مانیا)، افسرده خویی، وابستگی به الکل و وابستگی به مواد در گروه مجرمان سایبری بیشتر از گروه افراد عادی بود. همچنین، میانگین نمرات آسیب های شدید شخصیت (اسکیزوتایپال، مرزی، پارانوید) و نشانگان شدید (اختلال تفکر، افسردگی اساسی و اختلال هذیانی) به طور معناداری در مجرمان سایبری بیشتر از افراد عادی بود.
نتیجه گیرینتایج این پژوهش، چارچوب فکری درباره نقش زیرساخت های روان شناختی در جرایم سایبری را تقویت می کند و می تواند به جهت دهی مطالعات آتی در خصوص جرایم سایبری به منزله مسئله ای نوپدید با تاثیرات بسیار گسترده در جامعه که کمتر در ایران مورد پژوهش قرار گرفته، کمک کند و گامی موثر در جهت مداخلات پیشگیرانه باشد.
کلیدواژگان: نیمرخ روان شناختی، الگوهای بالینی شخصیت، مجرمان سایبری، افراد عادی، تهران بزرگ -
صفحات 137-156زمینه و هدف
ویژگی های شخصیتی یکی از عوامل اصلی مرتبط با بروز انواع جرایم است، به طوری که گزارش شده است؛ شیوع اختلالات روانی در زندانیان بالاتر از جمعیت بهنجار است و همچنین اختلالات شخصیت شایع ترین نوع اختلالات روانی در میان زندانیان است. لذا پژوهش حاضر با هدف مقایسه نیمرخ شخصیتی سارقان وسایل نقلیه با افراد بهنجار در شهر اردبیل صورت گرفت.
روشاین پژوهش با روش توصیفی از نوع علی- مقایسه ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی سارقان وسایل نقلیه زندانی و افراد بهنجار شهر اردبیل در سال 97-1396 بودند که از میان آن ها با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 90 نفر (45 نفر از سارقان وسایل نقلیه زندانی و 45 نفر از افراد بهنجار) به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه بالینی چندمحوری میلون- 3 (1994) بود. داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیری و با استفاده از نرم افزار SPSS22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها:
نتایج نشان داد که در اختلالات خودشیفتگی، اسکیزوتایپال، مرزی، پارانویید، هذیانی و سوءمصرف الکل در سطح (01/0>P) و در اختلالات ضداجتماعی، دگرآزار، مانیک و سوءمصرف مواد در سطح (05/0>P) تفاوت معنی داری بین دو گروه سارقان وسایل نقلیه و افراد بهنجار وجود داشت.
نتیجه گیری:
در مجموع با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که اختلالات شخصیت از متغیر های مرتبط با بروز سرقت وسایل نقلیه است؛ به طوری که سارقان وسایل نقلیه دچار درجات بالاتری از اختلالات شخصیت در مقایسه با افراد بهنجار می باشند.
کلیدواژگان: نیمرخ شخصیتی، سارقان وسایل نقلیه، افراد بهنجار، جرم، اختلالات شخصیت -
صفحات 157-178زمینه و هدف
متداول ترین روش برای تامین مالی تروریسم استفاده از نظام بانکی است. هر کشوری طبق کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم و پس از پیوستن به آن وظیفه دارد با این جرم مبارزه کند و اولین قدم در این مسیر جرم انگاری و اجرای اقدامات مقرر قانونی، نظارتی و عملیاتی است. هدف از تحقیق تبیین روش های اجرایی در شبکه بانکی در راستای پیشگیری از تامین مالی تروریسم است.
روشاز لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی و تحلیلی است. روش جمع آوری نیز به شیوه کتابخانه ای بوده و ابزار جمع آوری اطلاعات نیز از نوع فیش برداری است. اطلاعات تحقیق به شیوه کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها:
سیستم بانکی فعلی با شیوه های معمول امروزی از کارایی لازم برخوردار نیست. این عدم کارایی به دلیل ضعف نظارت بانک ها بر مشتریان، ضعف سیستم تعیین هویت و تلاش بانکها برای جذب سپرده ها به هر قیمت ممکن می باشد.
نتیجه گیری:
برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، نظارت بر اجرای قوانین، آیین نامه ها و تدوین دستورالعمل اجرایی قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم، نظارت بیشتر بر هویت مشتریان پرریسک در همسو شدن با اقدامات گروه ویژه اقدام مالی ضروری است.
کلیدواژگان: تامین مالی تروریسم، پولشویی، اقدامات پیشگیرانه، نظارت بانکی -
صفحات 179-202زمینه و هدف
گسترش ابعاد جهانی مبارزه با پولشویی و اثرات مخرب آن بر اقتصاد ایران، مبارزه با پولشویی مورد توجه واحدهای جرم یابی قرار گرفت، این مقاله با هدف تدوین الگوی اقدامات اجرایی کشف جرم در مبارزه با پولشویی نگاشته شد.
روش تحقیق:
پژوهش حاضر کاربردی بوده و به روش کیفی انجام شده است. از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک نمونه گیری گلوله برفی برای انجام مصاحبه های عمیق استفاده شد. در مجموع تعداد 20 مصاحبه با خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری اجرا شد و سپس با استفاده از مدل معادلات ساختاری لیزرل، اعتبارسنجی داده ها صورت گرفت.
یافته ها:
براساس یافته های پژوهش در مدل معادلات ساختاری، اقدامات اجرایی کشف جرم در چهار حوزه اصلی وزارت اطلاعات، پلیس امنیت اقتصادی، پلیس آگاهی ناجا و پلیس مبارزه با مواد مخدر شامل می شوند. در این میان، براساس ماهیت اجرایی اقدامات مبارزه با پولشویی در هر بخش به ترتیب اقدامات در حوزه وزارت اطلاعات شامل 8 اقدام، اقدامات پلیس امنیت اقتصادی 13 اقدام، اقدامات پلیس آگاهی 6 اقدام و اقدامات پلیس مبارزه با مواد مخدر 6 اقدام به ترتیب اولویت تاثیر در مبارزه با پولشویی استخراج شدند.
نتیجه گیری:
تدوین الگوی اقدامات اجرایی کشف جرم در مبارزه با پولشویی فراهم کننده رویکرد چند نهادی و مدیریتی است که با جرم یابی و بهره مندی از اقدامات اجرایی کشف جرم کنشگران موثر، می تواند از مسیر کشف جرم در مبارزه با پولشویی مثمر ثمر و مفید باشد.
کلیدواژگان: تدوین الگو، اقدامات اجرایی کشف جرم، پولشویی، مبارزه با پولشویی
-
Pages 9-36Background and Aim
The accelerating pace of renovation and modernization of society along with intergenerational divisions and cultural conflicts have caused changes in socio-individual structures of the causes of addiction in Iran, especially in the young generation. The importance of this issue is so great that it has led to an increasing trend in scientific research in various fields of study in the field of drug addiction in recent decades. Due to the thematic discontinuity dominating these studies, the purpose of this article is to summarize the results of these studies in order to manage the combat against socio-individual structures of the causes of drug addiction in our country.
MethodThis research has been done as a library research and using meta-analysis method. Its statistical population includes researches that have studied the effective factors on drug addiction in Iran in different fields of study. Selected articles consist of 40 scientific articles that have been published in approved scientific journals and cover the period of 2002-2019. The data collection technique is based on a reverse questionnaire design.
FindingsThe main causes of drug addiction can be classified into three factors: social structure (54%), family structure (27%) and psychological structure (19%), respectively. The research findings show that the degree of impact of each of these three structures varies according to gender, age and geography.
ResultsFor effective and efficient management in combating socio-individual structures of the causes of drug addiction in Iran, it is recommended to pay attention to preventive policies based on comprehensive school-based programs and also pay attention to plural subcultures in society based on ethnic, geographical, age and gender features in changing attitudes and improving coping with drugs skills.
Keywords: managing combating drugs, social-individual structure, causes of addiction, Preventive Policies, meta-analysis, Iran -
Pages 89-114Background and Aim
Undoubtedly, criminalization has principles and rules that provide the context for scientific discovery of crimes within the framework of a comprehensive system in a structured, progressive and court-friendly manner. The present study seeks to design and outline such a comprehensive system for criminalization in the Iranian police.
MethodIn terms of descriptive-analytical nature, using research technique and from a methodological point of view, this research is a "mixed" research of the "exploratory" type, which has been done in both quantitative and qualitative ways. Participants in the qualitative section include experts and experts in the field of criminology who were determined based on the principle of theoretical saturation and using purposive sampling. The statistical population in the quantitative section was proportional to the categories related to the crime detection mission using Morgan table, numbering 73 people and using stratified random sampling method. The method of data collection in the qualitative stage is documentary using in-depth and semi-structured interviews and in the quantitative part is done in the field and through a researcher-made questionnaire. The analysis of the data obtained in the qualitative part is done using the content analysis method and in the quantitative part, exploratory and confirmatory factor analysis and finally structural equation path analysis have been performed.
FindingsBased on the results of the research, the five dimensions of structure, content, environment, trends and technologies for designing a comprehensive system of criminalization in the Iranian police were identified and its factors and components were identified in terms of importance and priority.
ResultsWhile identifying and enumerating the dimensions, components and indicators, the final model of the proposed comprehensive criminalization system was presented and confirmed to the Iranian police.
Keywords: Criminalization, System, Police, Comprehensive System, Iran -
Pages 157-178
Background and scope:
The banking system is the most common way to finance terrorism. According to the Convention of combatting of the Terrorism, and after joining it, every country has a duty to combat this crime, and the first step in this path of criminalization is to take legal, regulatory and operational measures. The purpose of this research is to explain the ways in which the banking system can be used to prevent the financing of terrorism.
MethodsIt is applied in terms of purpose and descriptive and analytical in nature. The method of collection is also library-based and the tool for collecting information is the type of catch. The research data were analyzed in a qualitative manner.
FindingsThe current banking system does not have the required performance in today's usual practices. This inefficiency is due to the weak banks 'supervision of customers, the weakness of the system of identification and the banks' efforts to attract deposits at any cost.
ConclusionTo combat the money laundering and financing of terrorism, overseeing the implementation of laws, regulations, and the writing of the Anti-Terrorism Financing executive guideline, further monitoring of the identity of high-risk clients is necessary in line with the actions of the Special Financial Action Task Force.
Keywords: Financing Terrorism, Money laundering, preventive measures, Banking supervision -
Pages 179-202Background and Aim
The expansion of the global dimensions of anti-money laundering and the detrimental effects of money laundering on Iran's anti-money laundering economy have attracted the attention of criminal justice units. This article aims to develop a pattern of enforcement measures to combat money laundering. The Ministry of Intelligence and Law Enforcement's measures to detect crime included: Economic Security Police, Awareness Police, Drug Police, and anti-money laundering model.
MethodologyThe present study was an applied qualitative study. Purposeful sampling and snowball sampling technique were used for in-depth interviews. A total of 20 expert interviews were conducted until theoretical saturation. Data were validated by the LISREL structural equation model
ResultsBased on the findings of the Structural Equation Modeling, crime discovery measures are implemented in the four main areas of the Ministry of Information, Economic Security Police, Najafi Police, and Counter Narcotics Police, based on the executed nature of money laundering measures. In each section, the measures of the Ministry of Intelligence consisted of 8 measures, Economic Security Police measures 13 actions, Awareness Police measures 6 actions and Anti-Drug Police actions 6, respectively, in order to prioritize the impact of anti-money laundering.
ConclusionDeveloping a pattern of executing crime discovery measures in the fight against money laundering provides a multi-institutional and managerial approach that can be useful and effective in combating money laundering in the fight against money laundering and benefiting from the actions of effective crime detection officers Be it.
Keywords: Pattern Compilation, Crime Detection Implementation, Money laundering
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.